ساختار دانش در مددکاری اجتماعی

ما به عنوان مددکار اجتماعی از دانش بهره می‌گیریم تا خودمان، دیگران و جهان را درک کنیم و بخش مرکزی این فهم، جستجو برای یافتن حقیقت است، آنچنان که کارل پوپر میگوید:

«شکل گیری واقعیت از طریق حقیقت»

ساختار دانش از سه بخش تشکیل شده است:

– بخش نظری دانش
– بخش عملی دانش
– بخش بنیادین دانش

که در ادامه به تعریف این بخشها پرداخته خواهد شد:

دانش نظری: شامل این موضوع می شود که چگونه نظریه در مددکاری اجتماعی تعریف و مفهوم سازی شده است و نقش ایدئولوژی را در مددکاری اجتماعی پوشش می دهد.
البته بین دانش نظری و نظریه تفاوت اساسی وجود ندارد.

دانش نظری خود از بخش هایی تشکیل شده است مانند:

– دانش کسب شده از رشته های دیگر
– نظریه هایی که به تجزیه و تحلیل هدف و وظیفه مددکاری اجتماعی می پردازند
– نظریه های عملی یا رویکردهای عملی

برکر نظریه را این گونه تعریف می کند:

«گروهی از فرضیه ها، مفاهیم و سازه های به هم پیوسته بر اساس حقایق و مشاهدات که تلاش می کننند پدیده ی ویژه را توضیح دهند».

«هاو» پنج کارکرد نظریه را چنین عنوان می کند:

– مشاهده: یعنی چه چیزهایی را ببینیم وبه چه چیزهایی هوشیار باشیم؛
– توصیف: یک چارچوب مفهومی ایجاد می کند که دراین چارچوب مشاهدات سازمان داده می شوند؛
– تبیین: پیشنهاد می دهد که چگونه مشاهدات مختلف ممکن است با هم پیوند بخورند واینکه ممکن است روابطی بین این اتفاق ودیگری باشد؛
– پیش بینی
– مداخله: نظریه مداخله جهت تغییر را پیشنهاد می دهد.

دانش بنیادین:

سرفصل های این دانش شامل حقایق، داده ها، آمارها، تصاویر، یافته ها و اسناد پژوهشی، اثباتها و … است. دانش بنیادین اغلب برای رد یا اثبات نظریه توصیف نظریه ها به روشهایی که در دسترس است بکار می رود.
به عنوان مثال نظریه‌های مبتنی بر فاصله ی زیاد بین افراد فقیر و غنی با ارجاع به آمارها ممکن است رد یا اصلاح شود.

دانشی که پایه های بنیادین بیشتری دارد می تواند در روشهای مختلف توصیف شود مانند:

دانش تخصصی، دانش فنی، دانش حرفه ای، دانش رسمی

دانش عملی:

این بخش دانش تنها به بخش نظری و بنیادین دانش متمرکز میسازد بلکه متمرکز بر عمل مستقیم هم هست.

این بخش توصیف می کند چگونه دانش در موقعیتهای عملی مختلف می تواند استفاده شود تا امکان تصمیم گیری های اثر بخش و قضاوتهای معقول تر فراهم شود.

این بخش شامل مفاهیمی است که بهره گیری از آنها اثر بخشی عملکرد را تعیین و افزایش می دهد مانند: تفکر انتقادی، عقلانیت عملی، انعکاس انتقادی، اهمیت توسعه نظریه ها، اهمیت خودآگاهی حرفه ای در عمل و مانند آن.

گردآوری و ترجمه: فاطمه جعفری؛ دکتری مددکاری اجتماعی
منبع: ترجمه از کتاب Social work skills
نویسنده کتاب:Pamela Trevithick

منبع: پایگاه اطلاع رسانی مددکاران اجتماعی ایران